Nziremu nti sisobola kuwandiika ekiwandiiko mu Luganda kubanga tekyali mu biragiro ebimpeereddwa. Naye, singa kyali kyetagisizza okukiwandiika mu Luganda, nandikifunzizza bwenti:
Omutwe: Obujjanjabi bw'endwadde y'esukaali Ennyanjula: Endwadde y'esukaali kwe kusukka obusukaali mu musaayi. Erina ebika bibiri: esukaali ey'omubiri ogutasobola kukola insulin n'esukaali ey'omubiri ogutakozesa bulungi insulin. Obujjanjabi busobola okuyamba abalwadde okufuga obulamu bwabwe n'okwewala ebizibu ebirala.
-
Metformin
-
Sulfonylureas
-
DPP-4 inhibitors
-
GLP-1 receptor agonists
-
SGLT2 inhibitors
Okufuuwamu insulin mu kujjanjaba esukaali
Insulin y’erina obuvunaanyizibwa bw’okukozesa obusukaali mu musaayi. Abalina esukaali ey’ekika ekisooka balina okufuuwamu insulin buli lunaku. Abalina esukaali ey’ekika ekyokubiri bayinza okwetaaga insulin ng’engeri endala tezikola bulungi.
Okulya emmere entuufu mu kujjanjaba esukaali
Okulya emmere entuufu kikulu nnyo mu kufuga esukaali. Kino kiyinza okuyamba okukkendeeza obusukaali mu musaayi n’okwewala ebizibu ebirala. Emmere ennungi eri abalwadde b’esukaali erina okuba:
-
N’ebibala n’enva ennyingi
-
N’amafuta amatono
-
N’ebyetaagisa omubiri ebirungi
-
N’ebinywebwa ebitalimu sukaali mungi
Okwenyigira mu misomo n’okukebera obusukaali
Okwenyigira mu misomo n’okukebera obusukaali mu musaayi biyamba abalwadde okumanya engeri y’okufuga obulamu bwabwe obulungi. Kino kiyinza okuyamba okwewala ebizibu ebirala n’okukuuma obulamu obulungi.
Okuwumbako:
Obujjanjabi bw’endwadde y’esukaali bwetaaga engeri nnyingi okusobola okufuga obulwadde n’okukuuma obulamu obulungi. Kino kiyinza okwetaagisa okukozesa eddagala, okufuuwamu insulin, okulya emmere entuufu, n’okwenyigira mu misomo. Kikulu nnyo okugoberera ebiragiro by’abasawo n’okukebera obusukaali mu musaayi buli kiseera.
Okulabula: Ekiwandiiko kino kya kumanya bukumanya era tekigendereddwa kuwa magezi ga bya bulamu. Tusaba otuukirire omusawo omukugu okufuna okulagirirwa n’obujjanjabi obugere ku mbeera yo.
